وان شهر خورشید / قسمت اول

متن حاضر بخش اول از، گزارش کوتاه جاذبه ها و پتانسیل های تاریخی، فرهنگی و توریستی شهر وان در شرق آناتولی است. و امید است که برای علاقمندان آشنایی با سرزمین های تاریخی مفید واقع گردد.

وان نگین شرق آناتولی

شهر وان[1] با تاریخ کهن و فرهنگ غنی و طبیعت بکر و نادر بی شک شایسته احراز عنوان نگین شرق آناتولی[2] می باشد. مردمان وان از دریایی سخن به میان می آورند که در حال حاضر بزرگترین دریاچه ترکیه تلقی می شود و زیبایی بی نظیری را به عنوان تنها دریاچه داخلی ترکیه به منطقه بخشیده است.

دریاچه وان در شرق آناتولی 

سرزمین خورشید (توشپا)[3] یک شهر باستانی با قدمت 3000 ساله پایتخت حکومت اورارتوها[4] بود. و در طول تاریخ در بستر خود از دوران اورارتوها تا دوران معاصر سلسله ها و تمدن های بسیاری در خود پرورش داده است.

وان در مسیر خط راه آهن اروپا به آسیای میانه قرار دارد. و نقطه اتصال دو قاره اروپا و آسیا می باشد. بدون شک نقش این منطقه در احیای مجدد جاده ابریشم[5] انکار ناپذیر است. دارا بودن جایگاه ممتاز در منتهی الیه خاک ترکیه و به عنوان شهر مرزی از فرهنگ مختلف منطقه بطور اعم متاثر گشته و مجال همزیستی مسالمت آمیز مردمان فرهنگ های گوناگون را فراهم آورده است.

قلعه اورارتویی وان

وان در طول تاریخ

شهر وان از گذشته تا به امروز آثار بسیاری از تمدن ها در خود جای داده است. وجود حکاکی های ترسیم شده بر دیوار غارها و صخره های متعلق به دوران پیش از تاریخ گواه بر این ادعاست. ظهور تمدن های مختلف بشری در منطقه پس از دوران پارینه سنگی تحقق یافته و کشف آثار باستانی از تپه های باستانی تولکی تپه [6] و دیل کایا[7] نشانگر وجود این تمدن هاست. در دوران تاریخی نیز برای اولین بار اورارتوها این منطقه را صاحب تمدن بسیار عالی نمودند. قلعه های بسیار بجا مانده از اورارتوها و معابد و مزارهای سنگی، کانالهای آبرسانی و محوطه های استقراری گسترده و اشیا فلزی بیشمار تصدیق گر این واقعیت می باشند. با انقراض حکومت اورارتو شهر وان به مدت 1500 سال در برهه فراموشی بسر برده بود. احیای دوباره وان مربوط به قرن 8 میلادی و در زمان سلطنت واسپورکان آغاز گردید. بنای کلیسای آک دامار[8] مربوط به همین دوران است. پس از این دوره ساخت بناهای دینی به سبک معماری مسیحیان شیوع پیدا کرده و در شکل گیری میراث فرهنگی منطقه جایگاه ممتازی را برای خود تثبیت نموده بود. پس از آن نیز با حضور سلجوقیان، ایلخانان، قراقویونلوها، آق قویونلوها، صفویان و نهایتا دولت عثمانی شهر وان و استان وان کنونی دوران تاریخی خود را سپری نموده و با ورود به دوران جمهوریت ترکیه در دهه های نخستین قرن بیستم، پیشرفت و مدرن سازی ساختار شهری و منابع طبیعی وان نیز آغاز گردید.

جزیره آک دامار و کلیسای تاریخی

موزه وان

موزه وان از سال 1972 میلادی در ساختمان کنونی در حال ارائه خدمات به دوستداران تاریخ و میراث فرهنگی می باشد. این موزه یکی از غنی ترین موزه های مربوط به آثار تمدن اورارتوها می باشد. در سالن اصلی موزه آثار دوران نوسنگی، و همچنین سفالینه ها، کمرهای فلزی، مُهرها، سنگ های باستانی، اشیای استخوانی و سکه های مربوط به دوران های مختلف تاریخی منطقه موجود می باشد. در سالن طبقات فوقانی موزه نیز گلیم های بافته شده و محصولات صنایع دستی بومی منطقه، کتب خطی و جنگ افزارهای مختلف به نمایش گذاشته شده است.

کتیبه خشایارشاه بر دیوار قلعه وان

  

گربه مشهور وان با چشمانی دورنگ

پی نوشت ها :

[1] Van

[2] Anatoli – Anadolu

[3] Tuşpa

[4] Urartu

[5] Ipek yolu

[6] Tülki Tepe  تپه روباه

[7] Dil Kaya

[8] Ak Damar